Ավանդական ԶԼՄ-ներն ընդդեմ նոր մեդիայի․ Աստղիկ Ավետիսյան

Հայկական PR ասոցիացիայի նախագահ, ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի Տպագիր և հեռարձակվող լրատվամիջոցների ամբիոնի դոցենտ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու Աստղիկ Ավետիսյանը Իտալիայի Միլան քաղաքում կազմակերպված «Կրթություն և հաղորդակցություն» միջազգային գիտաժողովի ժամանակ ներկայացրել է ավանդական ԶԼՄ-ների և նոր մեդիայի առանձնահատկություններն ու տարբերությունները, նոր մեդիայի ազդեցությունը հանրային կարծիքի ձևավորման վրա։ Ներկայացնում ենք զեկույցից դրվագներ։

Ավանդական ԶԼՄ-ները (զանգվածային լրատվամիջոցներ) և նոր մեդիան (թվային ու սոցիալական մեդիա) ունեն մի շարք առանցքային տարբերություններ․

1.     Տարածում և հասանելիություն

 Ավանդական ԶԼՄ՝ ներառում են հեռուստատեսությունը, ռադիոն, տպագիր մամուլը (թերթեր, ամսագրեր)։ Տեղեկատվությունը փոխանցվում է մեկ ուղով՝ աղբյուրից դեպի ընդունող։ 

Նոր մեդիա՝ ինտերնետային հարթակներ, սոցիալական մեդիա (Facebook, Instagram, Twitter, TikTok), բլոգներ, փոդքասթեր։ Հնարավորություն է տալիս երկկողմանի հաղորդակցման և արագ տարածման։

2.     Ինտերակտիվություն 

Ավանդական ԶԼՄ՝ սահմանափակ ինտերակտիվություն (օրինակ՝ հեռուստադիտողը կարող է զանգահարել ուղիղ եթերում, բայց չի կարող անմիջապես մեկնաբանել նյութը)։ 

Նոր մեդիա՝ ակտիվ երկխոսություն, օգտատերերը կարող են մեկնաբանել, տարածել, վերլուծել, փոխազդել, բովանդակության վրա ազդել։

3.     Տեղեկատվության վերահսկողություն և ֆիլտրացիա 

 Ավանդական ԶԼՄ՝ նյութերը նախապես խմբագրվում են, անցնում են գրաքննություն կամ պաշտոնական ստուգում։ 

Նոր մեդիա՝ տեղեկատվությունը հաճախ անմիջապես հասանելի է, ինչը երբեմն հանգեցնում է ապատեղեկատվության կամ կեղծ նորությունների տարածման։ 

4.     Տարածման արագություն

 Ավանդական ԶԼՄ՝ նորությունը տարածվում է որոշակի ժամերի (օրինակ՝ լրատվական թողարկումներն ունեն ֆիքսված ժամանակացույց)։ 

Նոր մեդիա՝ նորությունը տարածվում է ակնթարթորեն, ցանկացած պահի։ 

5.     Տարածման ծախսեր 

Ավանդական ԶԼՄ՝ մեծ ծախսեր (տպագրություն, հեռարձակում, լրագրողական անձնակազմ)։ 

Նոր մեդիա՝ համեմատաբար ցածր ծախսեր (ամեն ոք կարող է ստեղծել բովանդակություն՝ սմարթֆոնով կամ համակարգչով)։ 

6.     Հասանելիություն և թիրախային լսարան

 Ավանդական ԶԼՄ՝ հաճախակի ուղղված են լայն զանգվածներին, պետական կամ մեծ ֆինանսավորմամբ կազմակերպություններին։

 Նոր մեդիա՝ թույլ է տալիս թիրախավորել հատուկ լսարաններ՝ հիմնվելով ալգորիթմների և օգտատերերի հետաքրքրությունների վրա։ 

7.     Վստահություն և հեղինակություն

 Ավանդական ԶԼՄ՝ հաճախ ընկալվում են որպես ավելի վստահելի աղբյուրներ, քանի որ անցնում են խմբագրական ստուգման գործընթաց։

 Նոր մեդիա՝ ավելի բազմազան, բայց հաճախ պակաս վերահսկելի, ինչը կարող է վտանգավոր լինել ապատեղեկատվության առումով։ 

Ի վերջո, ավանդական ԶԼՄ-ները շարունակում են մնալ հեղինակավոր աղբյուրներ, հատկապես լուրջ վերլուծությունների և հետաքննությունների համար։ Միևնույն ժամանակ, նոր մեդիան ապահովում է տեղեկատվության արագ տարածում, ժողովրդավարացում և երկխոսություն։

Աստղիկ Ավետիսյանի եզրահանգումը հետևյալն է, որ ժամանակակից մեդիա միջավայրը պահանջում է երկու հարթակների համադրություն՝ առավելագույն

արդյունավետության համար։